Siêu bão Milton: Thử thách “chưa từng có” cho bờ biển Đông Nam nước Mỹ
Được các chuyên gia thời tiết dự báo là một trong những cơn bão nguy hiểm nhất trong những năm gần đây, bão Milton đang mạnh lên nhanh chóng và gây ra mối đe dọa đáng kể đối với hàng triệu người dọc theo Bờ biển Vịnh Mexico và bờ biển phía đông. Quỹ đạo hiện tại của nó cho thấy các cộng đồng ven biển ở Florida, Georgia và Carolinas đang ở trong vùng nguy hiểm đỏ. Bang Florida sẽ phải tiếp tục vật lộn với siêu bão Milton trong khi vẫn đang hồi phục sau những thiệt hại nặng nề mà cơn bão Helene để lại.
Diễn biến bất ngờ của cơn bão Milton
Bão Milton hiện là cơn bão cấp 5 - mức cao nhất trong thang bão - mạnh với sức gió liên tục 150 dặm/giờ, không hề có dấu hiệu suy yếu khi đổ bộ vào đất liền. Các chuyên gia cảnh báo vận tốc gió khi tiếp cận bờ khoảng 205 km/h, giật 250km/h kèm theo lượng mưa hoàn lưu rất lớn. Siêu bão Milton phá kỷ lục về siêu bão Yagi thời gian mạnh lên từ bão nhiệt đới thành siêu bão chỉ vỏn vẹn trong 8 tiếng đồng hồ. Chính thức trở thành cơn bão lớn nhất hành tinh trong 2024 tính đến thời điểm này.
Đặc điểm đáng lo ngại nhất của Bão Milton là khả năng gây ra thiệt hại thảm khốc do sự kết hợp của gió mạnh, nước dâng do bão và lượng mưa lớn. Các chuyên gia Mỹ đã mô hình hóa về mực nước có thể tăng do bão gây ra vùng Tampa với mực nước ngập trong thành phố có thể lên đến 15 feet ( tức 4,6 m). Mực nước này là dự báo mực nước ngập cao nhất có thể dâng tại nơi tâm bão đi qua. Với mực nước này thì tầng 1 các căn nhà sẽ bị ngập, nếu ngôi nhà 2 tầng lắp ghép bằng khung thép, cửa kính và ván ép thì không chịu nổi sức gió 250 km/h, người dân cần sơ tán ngay.
Di tản và chuẩn bị cho tình huống khẩn cấp
Các chuyên gia đặc biệt lo ngại về các khu vực đô thị đông dân nằm trên đường đi dự kiến của cơn bão. Tiến sĩ Peter Mason, một chuyên gia về bão của Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA), cho biết: "Chúng ta đã từng chứng kiến những tác động tàn khốc của bão trong quá khứ". “Nhưng Milton là một con quái vật khác. Chúng ta đang nói về những cơn gió liên tục có thể phá hủy các tòa nhà và nước dâng do bão có khả năng cuốn trôi toàn bộ khu dân cư. Quản trị viên FEMA Janet Norton nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hành động nhanh chóng. "Nếu bạn sống trong vùng di tản, bạn cần phải rời đi ngay bây giờ. Đừng đợi đến phút cuối", bà cho biết trong một cuộc họp báo. "Bão Milton là một cơn bão nguy hiểm và rủi ro chờ bão ở nhà là quá cao".
Từ ngày 7/10/2024, các quan chức tiểu bang và địa phương đã bắt đầu ban hành lệnh di tản bắt buộc cho các cộng đồng ven biển ở Florida, Georgia và Carolinas. Nhiều quận đang phối hợp với Cơ quan Quản lý Tình trạng Khẩn cấp Liên bang (FEMA) để đảm bảo các trung tâm di tản được trang bị và sẵn sàng tiếp nhận số lượng lớn cư dân phải di dời.
Quan điểm từ các chuyên gia
Tiến sĩ Sarah Winters, một nhà khí tượng học hàng đầu của Cơ quan Thời tiết Quốc gia (NWS) cho biết: "Đây là một cơn bão đe dọa đến tính mạng. Người dân không nên mạo hiểm. Cơn bão đang mạnh lên và sẽ tiếp tục mạnh lên. Chúng tôi đang xem xét một tình huống rất nghiêm trọng và các lệnh sơ tán cần được tuân thủ ngay lập tức.”
Theo các nhà khí tượng học, sự gia tăng cường độ nhanh chóng của Bão Milton là một phần của xu hướng đáng lo ngại trong quá trình phát triển của bão nhiệt đới. Tiến sĩ Winters cho biết. "Những cơn bão như Milton là điều bình thường mới. Với nhiệt độ đại dương tăng cao, chúng ta đang chứng kiến các cơn bão hình thành nhanh hơn và mạnh hơn. Điều này khiến chúng khó dự đoán hơn và cuối cùng là nguy hiểm hơn nhiều.” Nền nhiệt bề mặt biển đang cao bất thường (30⁰C - 31⁰C) do hiện tượng nóng lên toàn cầu là nguyên nhân khiến các cơn bão nhiệt đới tăng cấp nhanh thành siêu bão. Cộng thêm những ngày nền nhiệt thấp kỷ lục xen kẽ những ngày mùa Đông là biểu hiện của hệ thống khí hậu bị lỗi, tạo ra nhiều hình thái thời tiết cực đoan.
Trong khi mối quan tâm trước mắt là bảo vệ tính mạng và tài sản, Tiến sĩ Mason cho biết thêm rằng tần suất ngày càng tăng cùng với dòng sông khí quyển thông thường sẽ tạo ra đa thiên tai trong cùng một thời điểm, như một sự sụp đổ theo chuỗi domino. Đó là những gì chúng ta cần chuẩn bị tốt hơn trong dài hạn. “Chúng ta cần xem xét lại cách xây dựng cơ sở hạ tầng của mình ở những khu vực dễ xảy ra bão. Các quy định xây dựng chặt chẽ hơn, biện pháp bảo vệ lũ lụt tốt hơn và quy hoạch đô thị thông minh hơn là điều cần thiết để bảo vệ cộng đồng khỏi những cơn bão trong tương lai như Milton.”
